Voor goed snoei- en knipwerk is ook goed gereedschap nodig. Daarvoor zijn diverse typen gereedschap ontwikkeld zoals scharen, speciale zagen en snoeimessen. In dit artikel komen de volgende tuingereedschappen aan bod:
- Snoeischaren;
- Takkenscharen;
- Topschaar, stokschaar of rupsenschaar;
- Heggenscharen;
- Elektrische heggenscharen;
- Snoeimessen;
- Snoeizagen of boomzagen;
- Onderhoud van gereedschappen.
De snoeischaren
Een snoeischaar is uw belangrijkste snoeigereedschap. Er zijn twee typen:
- De enkelsnijdende ‘aambeeld’-snoeischaar met een liggend stomp vlak (het aambeeld) dat een tak tegenhoudt terwijl het bovenliggende, bewegende mes door de tak heen snijdt en op het aambeeld aansluit. Deze scharen zijn erg goed voor het verwijderen van dood hout.
- Een type met twee scherpe messen die langs elkaar schuiven en een echte knipbeweging uitvoeren (deze scharen zijn bedoeld voor alle lichte snoeiwerkzaamheden). Er zijn dus gebruiksverschillen, maar de meeste mensen kiezen voor één type snoeischaar waarmee ze al hun snoeiwerk doen.
Snoeischaren kunnen technisch zeer ver zijn doorontwikkeld met krachtbesparende mechanismen en bij sommige typen zelfs een meedraaiend handvat. Dat voorkomt overbelasting van de pols bij veelvuldig gebruik. Probeer verschillende typen uit voor u er een koopt. Koop er in ieder geval een die goed in uw hand ligt.
Zorg dat de messen altijd scherp zijn en maak ze na gebruik goed schoon. Plantensappen vormen op den duur een ruwe verdikte laag op de messen die goed knipwerk lastig maakt en de schaar ontwricht. Knip nooit te dikke takken door. Dan gaat de schaar namelijk gegarandeerd kapot.
Takkenscharen
Deze zwaardere scharen zijn bedoeld om dikkere takken door te knippen en oud hout uit de planten te verwijderen. Ze worden met twee handen bediend en hebben lange handvatten om meer kracht te kunnen zetten en verder te reiken. Er zijn ook typen met uitschuifbare, verstelbare handvatten. Door de dan nog grotere hefboomwerking kunt u er extra veel kracht mee uitoefenen.
Topschaar, stokschaar of rupsenschaar
Dit is een schaartype dat bevestigd is aan een lange, meestal uitschuifbare stok waarmee u hoog boven uw hoofd kunt snoeien. De schaar wordt meestal met een draad bediend. Soms kan er een snoeizaag aan de stok worden bevestigd.
Heggenscharen
Handige, groot formaat scharen om hagen te knippen, te lange scheuten te verwijderen, heide, lavendel en andere struikjes te knippen. De messen kunnen op verschillende wijze zijn uitgevoerd. Er zijn typen met een golfsnede. Met zo’n slijping houden ze takken beter vast. Dicht bij het draaipunt zit vaak een inkeping om dikkere takken mee door te knippen. Met een kleiner type (de zogenaamde buxusschaar) zijn buxusrandjes perfect te knippen.
Elektrische heggenscharen
Deze werken makkelijk en snel, maar niet zo nauwkeurig. U knipt er al gauw meer mee af dan bedoeld en kunt vrij gemakkelijk uitschieten. Houd het snoer weg bij de messen en leg het tijdens het werk over uw schouder.
Snoeimessen
Snoeimessen zijn vooral kwekersgereedschap. Ze worden weinig door particulieren gebruikt. Deze vlijmscherp gehouden messen zijn bedoeld om bast glad af te snijden, aangetast hout te verwijderen en stek te nemen. Het lemmet is vaak gekromd.
Snoeizagen of boomzagen
Er zijn diverse modellen. Handig zijn zagen met gebogen blad die zaagt bij de trekkende beweging. Er zijn ook inklapbare modellen. Snoei- of boomzagen hebben altijd een heel grove vertanding.
Een gewone houtzaag loopt vast in nat, groen hout. Beugelzagen zijn handig en hebben een vervangbaar zaagblad. U zet er eenvoudig een nieuwe in als de oude niet scherp meer is. U kunt er dikke takken en stammen mee doorzagen.
Onderhoud van tuingereedschappen
Maak gereedschappen na gebruik altijd schoon en vet ze even in. Dat voorkomt roestvorming en houdt ze scherp. Vooral snijdende mesbladen en zagen goed reinigen. Een druppeltje olie op draaipunten en messen verlengt de levensduur. Laat ze tijdig slijpen en laat geen gereedschap buiten slingeren. Houd gereedschappen buiten bereik van kinderen.